Znani sieradzanie / Mąkowski Ignacy Dominik (1874-1939)

Poznaję Boży świat / 2021 – Hiszpania, Camino del Norte. Dzień 8 – San Vicente de la Barquera, 33 km / łącznie 203,6 km
13 sierpnia 2022
Wspomnienia pielgrzymkowe Ity Turowicz
19 sierpnia 2022
Udostępnij to:

Sieradz, 17 listopada 2016
aktualizacja: 16 sierpnia 2022

Był najdłużej urzędującym burmistrzem Sieradza w dwudziestoleciu międzywojennym. To w okresie jego władzy miasto, mimo trudnej sytuacji gospodarczej, wzbogaciło się o wiele budynków użyteczności publicznej istniejących do dziś.

Ignacy Mąkowski urodził się 20 lipca 1874 roku. O jego edukacji, jak i latach młodości, źródła przekazują bardzo skąpe informacje. Wiadomo, że w początkach naszego stulecia, jeszcze w czasach zaboru rosyjskiego, jak i w latach I wojny światowej, pracował na stanowisku sekretarza w sieradzkim Magistracie. W tym okresie działał, również aktywnie w Ochotniczej Straży Pożarnej i w Sieradzkim Towarzystwie Muzycznym (był czynnym członkiem chóru).

Po odzyskaniu niepodległości, po dość niestabilnym i burzliwym okresie działania władz miejskich Sieradza (w latach 1918-1921 zmieniło się aż 6 burmistrzów), w dniu 31 stycznia 1921 roku Rada Miejska obdarzyła Ignacego Mąkowskiego godnością przewodniczącego, z jednoczesnym powierzeniem mu funkcji burmistrza.

Od pierwszych dni urzędowania Mąkowski z wielkim zapałem i energią przystąpił do działań w zakresie rozwoju miasta i polepszenia bytu jego mieszkańców. To z jego inicjatywy już w 1921 roku powstał projekt budowy budynku szkoły średniej (dzisiejsze LO) w Sieradzu, według nowoczesnych wymogów techniki i higieny. Dzięki jego zabiegom i współpracy Rady Miejskiej powstał m. in. budynek Szkoły Powszechnej im. Wł. Reymonta, rzeźnia miejska, łaźnie miejskie i elektrownia, rozbudowano budynek OSP „z wieżą strażniczą”. Ponadto wybrukowano i oświetlono wiele ulic, utworzono piękne aleje, założono nowe skwery i place, a było „wszystko to w należytym porządku utrzymane”.

W 1925 roku z inicjatywy burmistrza Mąkowskiego uporządkowano wzgórze zamkowe, odkopano starą fosę, a cały nasyp obsadzono drzewami. Również wskutek jego inicjatywy i zabiegów powstała nowa dzielnica miasta – Praga. Na wydzielonym bezpłatnie przez Zarząd Miasta parcelach stanęło prawie pół setki domów z ogrodami, gdzie zamieszkały setki bezdomnych i najuboższych mieszkańców Sieradza.

Najprawdopodobniej jest to widok na starą sieradzką Pragę, gdzie mieszkańcy wypasają swoje kozy, lata 50. XX wieku
Nawiedzenie Sieradza przez relikwie św. Andrzeja Boboli. W czerwcu 1938 roku, po kanonizacji świętego przez Piusa XI dokonanej 17 kwietnia, relikwie zostały przewiezione z Rzymu do Warszawy, po drodze nawiedzając m.in. Sieradz. Z lewej strony w jasnym płaszczu stoi Ignacy Mąkowski, z prawej klęczy ks. Walery Pogorzelski; fot. ze zbiorów Jana Pietrzaka.

W dziesiątą rocznicę urzędowania Ignacego Mąkowskiego jako burmistrza „Ziemia Sieradzka” pisała:

„Dzięki swemu talentowi i wrodzonej umiejętności w postępowaniu z ludźmi, zjednał sobie nasz Jubilat poważanie i szacunek wszystkich obywateli miasta Sieradza i okolicy. Dowodem tego były wybory, które po każdym 3-leciu kończyły się zawsze wyrażaniem zaufania dla osoby starego burmistrza – i dlatego też, jak mało w którym mieście p. Mąkowski nieprzerwanie od 10-ciu lat rządzi naszym miastem. Toteż dziesięcioletni jubileusz na stanowisku burmistrza, jaki przy końcu lutego [1931, przyp. J.P.] obchodził p. Mąkowski, jest naprawdę rzadkością niektórych tylko miast.
Korzystamy przeto z okazji dziesięcioletniej uroczystości i życzymy Jubilatowi dalszej owocnej i długoletniej jeszcze pracy dla dobra społeczeństwa i miasta Sieradza. Niechaj imię Jego w kronikach naszego grodu zapisze się wśród zasłużonych obywateli”.

W 1935 roku ze względów statutowych Mąkowski nie mógł już piastować dalej swej funkcji burmistrza, bowiem skończyła się jego ostatnia dozwolona prawem kadencja.

Ignacy Mąkowski położył wielkie zasługi dla Sieradza również jako działacz społeczny.

W latach 1922-1935 pełnił funkcję prezesa Ochotniczej Straży Pożarnej w Sieradzu, potem aż do wybuchu wojny był członkiem Zarządu. W 1935 roku otrzymał godność członka honorowego straży.

W grudniu 1933 roku był jednym z założycieli i członkiem władz Klubu Obywatelskiego w Sieradzu, którego celem było „szerzenie kultury i oświaty wśród członków oraz podnoszenie współżycia towarzyskiego”.

Położył również duże zasługi dla miejscowej fary. Jak zapisał w swoich wspomnieniach wieloletni proboszcz sieradzki Walery Pogorzelski:

„Dzięki poparciu burmistrza p. Ignacego Mąkowskiego, Rada Miejska powzięła uchwałę, na mocy której skasowała rynek – zajazd przed kościołem i plebanią i uliczkę z placem oddała kościołowi. (…) Rada Miasta Sieradza uchwaliła zakupić jeden osobny 600 kilowy dzwon. (Dałem mu imię „Ignacy” – imię zasłużonego dla Kościoła burmistrza p. Mąkowskiego, kazałem też wyryć na nim herb miasta Sieradza)”.

Zdjęcie dzwonów na wieży sieradzkiej kolegiaty. Środkowy dzwon został poświęcony zasłużonemu burmistrzowi Ignacemu Mąkowskiemu; fot. 25 września 2012 roku
Zdjęcie to zostało wykonane na sieradzkim Rynku 17 maja 1936 roku, kiedy to członek sieradzkiej orkiestry OSP Stefan Paszkowski (w mundurze strażackim) otrzymał przyznany mu przez starostę sieradzkiego Kazimierza Łazarskiego (stoi na drugim planie w jasnym płaszczu i kapeluszu) brązowy Krzyż Zasługi za 20 lat muzykowania w tej orkiestrze. Krzyż przypina mu wieloletni burmistrz Sieradza i prezes OSP Ignacy Mąkowski; fot. ze zbiorów Jana Pietrzaka.

Można by tak wymieniać jeszcze wiele działań, inicjatyw i przedsięwzięć związanych – jak mawiano – ze „Starym Burmistrzem”.

Jego aktywne i godne życie przerwał koszmar II wojny światowej. Fala krwawego terroru, która nastąpiła po pierwszych miesiącach niemieckiej okupacji, nie ominęła Sieradza. Ignacy Mąkowski znalazł się wśród ok. 100 aresztowanych w dniu 10 listopada 1939 roku czołowych osobistości miasta, którzy jako zakładnicy mieli gwarantować spokojne zachowanie się ludności polskiej w dniu 11 listopada, święcie niepodległości. Pomimo że 11 listopada w Sieradzu nie doszło do żadnych wystąpień, hitlerowcy dokonali egzekucji 20 zakładników w dniu 14 listopada 1939 roku na cmentarzu żydowskim. Wśród ofiar bestialskiego mordu znalazł się również Ignacy Mąkowski.

W 1945 roku nastąpiła ekshumacja zwłok i przeniesienie ich na cmentarz katolicki, zaś w 1960 na mogile wzniesiono pomnik ku czci ofiar terroru.

Jan Pietrzak
sieradzki regionalista

 

Miejsce wiecznego spoczynku bestialsko zamordowanych przez niemieckiego okupanta sieradzkich zakładników, w tym szanowanego przez mieszkańców burmistrza Ignacego Mąkowskiego. Grobowiec znajduje się na sieradzkim cmentarzu parafialnym; fot. 14 października 2013 roku.

 

 

***

Zobacz także:

Udostępnij to: