Znani sieradzanie / Doktor Aleksander Murzynowski (1847-1922)

Sieradz, 9 maja 2019

Urodził się 31 maja 1847 roku w Szostakach w guberni siedleckiej, zmarł 24 stycznia 1922 roku w Sieradzu. Lekarz.

Pochodził z rodziny szlacheckiej. Pieczętował się jednym z najstarszych herbów, herbem Ogoṅczyk . Kształcił się w gimnazjum lubelskim, gdzie zastał go wybuch Powstania Styczniowego. Jako 16-letni uczeń wstąpił do partii powstańczej i w jednej z potyczek dostał się do niewoli. Szczęśliwie wydostał się z więzienia za pośrednictwem żony rosyjskiego dowódcy – Pileckiej, której był siostrzeńcem.

Po ukończeniu gimnazjum wstąpił na Wydział Medyczny ówczesnej Szkoły Głównej w Warszawie, a po jej ukończeniu kontynuował studia na rosyjskim uniwersytecie w Warszawie, kończąc je w roku 1873. Obrał sobie jako specjalność chirurgię. W 1875 roku ożenił się w Warszawie z Filipiną Szymaṅską (córką mera Radomia). Mieszkali na warszawskiej Starówce.  Po pewnym czasie doktor Murzynowski opuścił Warszawę i podjął pracę na stanowisku ordynatora szpitala św. Władysława w Opocznie. W 1882 roku przeniósł się do Sieradza, gdzie został naczelnym lekarzem w szpitalu św. Józefa i jednocześnie lekarzem więziennym.

Aleksander Murzynowski poczuwał się do obowiązku pracy społecznej dla środowiska, w którym przyszło mu żyć i pracować. Roztoczył opiekę nad chórem „Lutnia”, przy którym zorganizował zespół teatralny i sam w nim występował. Powołał Towarzystwo Kredytowe Wzajemnej Pomocy „Dźwignia”. W latach osiemdziesiątych XIX wieku podjął myśl utworzenia w Sieradzu Towarzystwa Wioślarskiego. Z jego inicjatywy zbudowano w 1898 roku na palach nad Wartą drewnianą przystań wodną, w której w noc Kupały przy śpiewie „Lutni” sieradzanie uroczyście obchodzili tradycyjne „sobótki”. Był członkiem zarządu utworzonego w 1902 roku Sieradzkiego Towarzystwa Muzycznego. W dniu 28 lipca 1906 wybrano go też do zarządu sieradzkiego koła Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.

W latach 1898–1904 Aleksander Murzynowski był naczelnikiem straży pożarnej. Już w roku 1897 otrzymał od gubernatora kaliskiego Michała Daragana zezwolenie na założenie orkiestry strażackiej. W następnym roku z własnej kiesy wyłożył  831 rubli 35 kopiejek na zakup 14 instrumentów dętych, które sprowadził z Warszawy ze słynnej warszawskiej firmy Kruszewskiego. Ofiarność oraz poczucie społecznego obowiązku doktora przejawiły się również w tym, że sprowadził z zakładu opiekuṅczego w Warszawie 12 chłopców w wieku 10–12 lat. Utrzymywał ich i opłacał pobieraną przez nich naukę rzemiosła u miejscowych majstrów pod warunkiem jednak, że będą należeli do orkiestry strażackiej. Sam Murzynowski świetnie grał na wiolonczeli, a jego córka Waleria akompaniowala mu na fortepianie, który wielokrotnie był przenoszony do sali teatralnej celem uświetnienia odbywających się tam imprez. W 1898 roku doktor Murzynowski założył kasę emerytalną Orkiestry w celu ulżenia trudnej sytuacji materialne emerytowanym członkom.

Aleksander Murzynowski mieszkał w domu przy ul. Warszawskiej 14. W jego mieszkaniu znajdowały się zabytkowe cenne obrazy, bogaty księgozbiór w postaci książek, albumów, prac naukowych, nut, map i encyklopedii, w większości w skórzanej eleganckiej oprawie, zabytki archeologiczne oraz niezwykle cenna kolekcja numizmatów licząca 3 tysiące monet i uznana przez fachowców za drugą najbardziej liczącą się w kraju. Zawierucha wojenna i ewakuacja z rozkazu władzy cesarskiej do Rosji jako lekarza wojskowego sprawiły, że doktor Murzynowski został zmobilizowany w 1915 roku do armii cesarskiej na Kaukazie (miasto Miedwieżeṅsk, gubernia stawropolska – obecnie Kujbyszew). Przebywał tam kilka lat wraz z całą rodziną. Tam właśnie zmarła (po 40 latach pożycia małżeṅskiego) i tam została pochowana jego ukochana żona Filipina z d. Szymaṅska. Za swoje zasługi zawodowe doktor Murzynowski został odznaczony w 1896 roku medalem srebrnym przez cara Aleksandra III. Następnie w roku 1897 orderem św. Anny III stopnia za wysługę lat. W styczniu 1889 roku otrzymał order św. Stanisława II stopnia za wieloletnie pełnienie funkcji lekarza więzienia sieradzkiego.

Doktor Aleksander Murzynowski jako zdolny i wszechstronnie wykształcony lekarz cieszył się ogromnym wzięciem i zaufaniem chorych, jak również całego społeczeṅstwa sieradzkiego.

Źródło: Urszula Szczepańska, prawnuczka dr. Aleksandra Murzynowskiego, zamieszkała we Florencji

======================================================================================

Aleksander Murzynowski (czwarty z lewej) z personelem i pacjentami szpitala im. Św. Józefa w Sieradzu, arch. Urszuli Szczepańskiej

***

Zobacz także:

• Agnieszka Jarzębowska
• Tęsiorowski Wacław: Ostatni wozak z Sieradza
• Zbrojewski Cezary
• Cierplikowski Antoni „Antoine”
  – Antoni Cierplikowski i Xawery Dunikowski. Przyjaciele
  – Wystawy o Antonim Cierplikowskim
• Fajans Maksymilian (1825-1890)
• Kałuziak Jan (1936-2018)
• Klimczak Dariusz (1967-2023), fotograf, artysta
• Krajewski Kazimierz (1912-1989) – organista Kolegiaty sieradzkiej
• dr Wiesława Łazuchiewicz, człowiek o kryształowym sercu (1935-2019)
• Matusiak Jan (1928-2007)
• dr Jan Milczarek (1926-2014)
• Doktor Aleksander Murzynowski (1847-1922)
• Misiak Tomasz (1954-2018) – fotograf, dokumentalista…
• Misiak Zbigniew (1957-1990) – fotograf, dokumentalista…
• Muszyński Hieronim (1920-1996)
• Mąkowski Ignacy Dominik (1874-1939)
• Paszkowski Jerzy (1929–2016), twórca współczesnego Jagiellończyka
• Pertkiewicz Julian (1921-1984), znany garncarz, mieszkaniec sieradzkiej Pragi
• Pertkiewicz Stefan Józef (1910-1964), sieradzki fotograf
• Pietrzak Jan (1954-2016) – lekarz z powołania, marynarz z wyboru i podróżnik z zamiłowania
• s. Maria Urbanowicz (szarytka, 1907-2006)
• Szonert Stefan- kapelmistrz OSP w Sieradzu (1916-2004)
• Szymański Jan (1960-2005)
• Szczeblewski Józef (1908-1990) – bednarz, sportowiec, sieradzki hejnalista
• Jadwiga Lew-Starowicz (1944–2014)