Ks. prał Władysław Mikołajewski (1840-1929)

Sieradz, 10 lutego 2018

Ksiądz Władysław Mikołajewski (1840-1929)
Prałat katedry włocławskiej,
dziekan i proboszcz sieradzki

Długoletni proboszcz  parafii Wszystkich Świętych w Sieradzu do stanu kapłańskiego trafił trochę przypadkowo, bo po nagłej śmierci swojej narzeczonej. Był absolwentem Seminarium Duchownego we Włocławku i Akademii Duchownej w Petersburgu, gdzie otrzymał ceniony wówczas przez księży tytuł naukowy kandydata Świętej Teologii. Jako młody ksiądz, objął w pamiętnym 1863 roku funkcję prefekta  szkoły powiatowej w Sieradzu. Będąc prefektem, przez pewien czas  pełnił także obowiązki proboszcza parafii w pobliskim Wróblewie. Gdy 15 kwietnia 1879 zmarł w Sieradzu dziekan i proboszcz Michał Jarmicki (ur. 1815, proboszcz  od 1868), na jego miejsce  biskup powołał ks. Władysława Mikołajewskiego. Instalacji ks. Mikołajewskiego na proboszcza w Sieradzu w dniu 7 sierpnia 1879, z upoważnienia konsystorza  generalnego kaliskiego, dokonał proboszcz  z Kliczkowa Małego, ks. kanonik kaliski Piotr Kobyliński. Już jako proboszcz sieradzki, ks. Mikołajewski w 1904 roku został delegowany do  Petersburga jako asesor kolegium duchownego. Nigdy już więcej Sieradza nie opuścił. W pamięci sieradzan przetrwała pamięć o nim jako o „człowieku Bożym i świętym”, lubianym, szanowanym,  nieprzywiązującym znaczenia do pieniądza, a przecież stara świątynia – pamiętająca czasy  króla Kazimierza Wielkiego – wymagała kosztownych inwestycji i remontów…

Gdy zaistniała konieczność konserwacji zabytkowych monstrancji i relikwiarza, ks. Mikołajewski zaprosił do Sieradza znanego malarza Wojciecha Gersona (1841-1901). Odtąd artysta ten bywał częstym gościem na plebanii, a trwałą pamiątką po nim są obrazy: Chrystusa z krzyżem w ołtarzu głównym, 1881, św. Władysława (w ołtarzu św. Anny), 1891, oraz św. Wawrzyńca (w ołtarzu Aniołów Stróżów) i obraz MB Bolesnej na desce, 1866, w kościele we Wróblewie. Podczas wizytacji fary przez bpa Stanisława Zdzitowieckiego  w 1907 roku miała miejsce konsekracja (po remoncie) głównego ołtarza. Stwierdzono  też wtedy, że należy wymienić organy  i przeprowadzić restaurację świątyni.  W latach następnych naprawiono dach i wieżę, za 500 rubli od niejakiej p. Ladzińskiej zakupiono żyrandol i dwa kandelabry, następnie ułożono posadzkę terakotową, zainstalowano w prezbiterium cztery okna witrażowe, a w kaplicy MB Bolesnej oraz w nawach bocznych wstawiono 9 okien z kutego żelaza. W 1905 roku zainstalowano na chórze balustradę wykonaną w znanej sieradzkiej firmie Kazimierza Lipińskiego.  Nowe, osiemnastogłosowe organy zakupiono  w 1914 roku. Świadczy o tym zachowany na wewnętrznej  ścianie pudła II manuału zapis następującej treści:

W Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen. Roku Pańskiego 1915, za pontyfikatu Papieża Benedykta XV-go organ ten zbudowano w fabryce organomistrza warszawskiego Adolfa Homana kosztem dobrowolnych ofiar poczciwych i szlachetnych parafian sieradzkich. Rok obecny jest strasznym rokiem europejskiej wojny. Biedna nasza Polska przesiąkła na wskroś krwią. Setki miast zburzonych, tysiące wsi zrównanych z ziemią, milion ludzi dobrowolnie uciekło w głąb Rosji lub siłą do tego zmuszonych zostało. Drożyzna, głód, choroby – to piekielny obraz dzisiejszej chwili. Jedyna nadzieja w Bogu Wszechmogącym. Proboszczem i dziekanem jest Ksiądz Władysław Mikołajewski, kanonik katedralny. Wikariuszami Ksiądz Marian Kubowicz i Ksiądz Aleksander Walczykowski. Pasterzem naszej diecezji kujawsko-kaliskiej jest biskup Stanisław Zdzitowiecki. Módlcie się za tego co to napisał. Ks. Władysław Mikołajewski…

 

W dniu 24 czerwca 1907 roku, z inicjatywy sieradzkiego proboszcza, odbyło się założycielskie zebranie powołujące w mieście koło Polskiej Macierzy Szkolnej.

Pięćdziesięciolecie kapłaństwa ks. proboszcza w 1915 roku uczczono  ufundowaniem w roku 1916 „Biblioteki Ziemi Sieradzkiej imienia Jubilata Księdza Mikołajewskiego”.

W dniu 3 sierpnia 1920 roku ks. Mikołajewski na dzisiejszym skwerze Kościuszki żegnał uroczyście pluton sieradzkich ułanów, którzy w składzie 203 Ochotniczego Pułku Ułanów wsławili się następnie w bojach z bolszewikami.

Obowiązki proboszcza piastował ks. Mikołajewski do 1923 roku, kiedy to jako sędziwego kapłana zastąpił go ks. Walery Pogorzelski. Na czas emerytury pozostał w Sieradzu. Zamieszkał obok klasztoru w czynszowej kamienicy i został kapelanem w kościele podominikańskim. Zmarł 25 grudnia 1929 roku,  pochowany w grobowcu księży na starym cmentarzu. Za trumną księdza poza licznie zgromadzonymi wiernymi parafianami szedł m.in. rabin z przedstawicielami gminy żydowskiej.

Tekst: Andrzej Ruszkowski
Wybór fotografii i podpisy: Łukasz Piotrowski

Źródło: Leksykon miasta Sieradza,
oprac. zbiorowe pod red. prof. Tadeusza Olejnika,
Towarzystwo Przyjaciół Sieradza; Prof-Art 2006

==========