2023 – III Marsz dla Życia i Rodziny w Sieradzu
19 czerwca 2023
2023 – Złoty Jubileusz 50-lecia święceń kapłańskich ks. kan. Stanisława Morzyckiego, proboszcza parafii pw. św. Bartłomieja Apostoła w Charłupi Wielkiej
26 czerwca 2023
Sieradz, 30 października 2013
aktualizacja: 24 czerwca 2023
Wieś Charłupia Wielka
Wieś w gminie Wróblew, położona w odległości 12 km w kierunku od Sieradza. Po raz pierwszy wspomniana w 1364 roku w dokumencie kasztelana spicymierskiego Piotra Świnki, który posiadając Charłupię i Dzigorzew, sprzedał sołectwo tej ostatniej wsi. Potomkowie Piotra Świnki przyjęli nazwisko Charłupskich. W 1436 roku Charłupia przeszła w ręce Malskich h. Nałęcz, następnie pod koniec XVI wieku stała się własnością Zapolskich, a od 1680 roku rodziny Walewskich. Po Walewskich, którzy najprawdopodobniej wybudowali obecny dwór, posiadłość objęli Kosmanowie, następnie Kobierzyccy, Reymont, Graeve, od którego odkupili go Mieszczańscy. We dworze w Charłupi Wielkiej u Walewskich, w dniu 19 stycznia 1863 roku, Józef Oxiński, dowódca powstańczy, spotkał się z przedstawicielami szlachty sieradzkiej, przedstawiając cele powstania i dyrektywy Rządu Narodowego.
Z Charłupią Wielką związany był Władysław Reymont, będący współwłaścicielem majątku w latach 1912-1913. Przebywał tu wraz z żoną Aurelią Szabłowską od wiosny 1912 do połowy 1913 roku. Podczas pobytu w Charłupi Wielkiej powstała powieść Rok 1794. Reymont został nawet wybrany prezesem Koła Ogrodniczego Ziemi Sieradzkiej. Chłopów z Charłupi Wielkiej uwiecznił w zbiorze nowel Pęknięty dzwon. Obecna na jego pogrzebie (1925) delegacja mieszkańców wsi złożyła na grobie wieniec z napisem na szarfie „Swemu Przyjacielowi – chłopi z Sieradzkiego”.
Na wschodnim krańcu wsi mieści się dwór, w którym w latach 1912-1913 mieszkał Władysław Reymont. Jest to budowla pierwotnie z końca XVII wieku, przebudowana w XVIII i pierwszej połowie XIX wieku. W zachowanym salonie widoczna jest polichromia wykonana przez Betelmana.
W zaniedbanym parku o powierzchni 4,5 ha, urządzonym w latach 1920-1925, zachowały się pomniki przyrody: jesion wyniosły, aleja kasztanowców (38 drzew), aleja jesionów, 2 egzemplarze wierzby białej. Na budynku nowej szkoły usytuowanej przy drodze do Sieradza wmurowana została w 1967 roku tablica, wyrażająca wdzięczność mieszkańców wsi dla Władysława Reymonta za ufundowanie budynku szkoły. W pobliżu dworu, na rzeczce Myi, zachowały się resztki wodnego młyna, zwanego „Wygodą”. Jego właścicielami od końca XIX wieku byli Jaraszkiewiczowie. Młyn pracował do około 1950 roku, uruchamiał prądnicę o mocy 48 KM. Władysław Reymont z okazji ślubu Stefana i Marii Jaraszkiewiczów darował im stół, kredens i kanapę. Był tu też drugi młyn, który nazywano „Mają”, ale został zamknięty.
Według rejestru zabytków KOBiDZ na listę zabytków wpisane są obiekty: kościół parafialny pw. św. Bartłomieja z 1797 roku, zespół dworski z 1. połowy XIX wieku.
Na podstawie: Andrzej Ruszkowski, Sieradz i okolice. Przewodnik turystyczny, Sieradz 2000
oraz https://sieradzkiewsie.blogspot.com/2013/05/charupia-wielka.html
Parafia pw. św. Bartłomieja Apostoła w Charłupi Wielkiej widziana z lotu ptaka; fot. 23 kwietnia 2023
***
Kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła, wzniesiony w miejscu dawnego drewnianego, w stylu baroku klasycyzującego ufundował Jan Walewski, chorąży sieradzki, z żoną Teresą, w roku 1797. Jest to budowla jednonawowa, z węższym i niższym prezbiterium zamkniętym półkoliście. Wewnątrz sufity z fasetą, ściany rozczłonkowane pilastrami. Okna z dekoracją stiukową. Ołtarz główny późnobarokowy, dwa ołtarze boczne barokowo-klasycystyczne. Ambona murowana klasycystyczna z 1. połowy XIX wieku. Plebanię wystawił ks. Marcin Rosiński w 1877 roku.
W czasie okupacji hitlerowskiej Niemcy 6 października 1941 roku aresztowali księży z terenu Warthegau, w obrębie którego znalazła się i Charłupia Wielka, kościoły pozamykali, przeznaczając je na magazyny zbóż i środków chemicznych. Jako jedyną katolicką świątynię dla Polaków z trzech powiatów: sieradzkiego, szadkowskiego i tureckiego, wyznaczyli właśnie kościół św. Bartłomieja w Charłupi Wielkiej. Posługę w nim pozwolono pełnić przedwojennemu, od 1937 roku, proboszczowi, księdzu Antoniemu Samulskiemu.
W Kronice okupacyjnej klasztoru sióstr urszulanek w Sieradzu siostry Pauliny Jaskulanki znajdujemy świadectwo Jadwigi Kozłowskiej, komendantki Wojskowej Służby Kobiet AK: „Ksiądz Samulski śpieszył na każde wezwanie chorych, również do szpitala, natykając się często na sprzeciw ze strony sióstr niemieckich. Cały spocony, zziajany, zabłocony, często – szczególnie w zimie – zmarznięty, przemierzał na rowerze długie i ciężkie drogi, by zdążyć przed godzina policyjną”. Po wojnie, jako dyrektor Caritas we Wrocławiu, został w 1949 roku uwięziony przez UB, bity i maltretowany, w wyniku czego w 1952 roku w wieku pięćdziesięciu pięciu lat ksiądz Samulski zmarł.
(Na podstawie: https://sieradzkiewsie.blogspot.com/2013/05/charupia-wielka.html
oraz S. Paulina Aniela Jaskulanka, Kronika okupacyjna klasztoru sióstr urszulanek w Sieradzu, oprac. Ita Turowicz, Niepokalanów 1993)
***
Tak prezentuje się kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła we wsi Charłupia Wielka z zewnątrz
Zdjęcia wykonałem 26 kwietnia 2023 roku
A tak wygląda jego wnętrze
Zdjęcia wykonałem 13 listopada 2019 roku
***
Stryjem obecnego księdza proboszcza Stanisława Morzyckiego w parafii Charłupia Wielka był ksiądz Jan Morzycki, który oddał życie za Kościół i Ojczyznę w Powstaniu Warszawskim w 1944 roku – zastrzelony przez bandę ukraińską na żołdzie niemieckim, podczas gdy spowiadał rannego żołnierza.
Proboszcz zaprasza do Charłupi Wielkiej, jest bardzo otwarty na ludzi dobrej woli, można pomodlić się w kościele, także odpocząć, wyciszyć się, skorzystać z domu pielgrzymkowego, a przede wszystkim porozmawiać.
Z Charłupi spływa też wiele łask. Pielgrzymi z okolicznych miejscowości przybywają tu na dwa odpusty – w święto Przemienienia Pańskiego 6 sierpnia oraz 24 sierpnia w dniu św. Bartłomieja Apostoła – ten drugi odpust ma charakter głównie parafialny.
Kazania ks. kan. Stanisława Morzyckiego, proboszcza parafii pw. św. Bartłomieja Apostoła w Charłupi Wielkiej
2. Kazanie wygłoszone przez ks. kan. Stanisława Morzyckiego w niedzielę, 24 listopada 2019 roku
1. Kazanie wygłoszone przez ks. kan. Stanisława Morzyckiego w niedzielę, 17 listopada 2019 roku
***
Zobacz także:
- Kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła w Charłupi Wielkiej
- 2023 – Złoty Jubileusz 50-lecia święceń kapłańskich ks. kan. Stanisława Morzyckiego, proboszcza parafii
***
Kościoły w naszym regionie:
- Kościół pw. św. Anny w Chojnem
- Kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła w Charłupi Wielkiej
- Klasztor i kościół OO. Bernardynów pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Warcie
- Kościół pw. św. Klemensa w Wągłczewie
- Kościół pw. św. Michała Archanioła w Dąbrowie Wielkiej
- Kościół pw. św. Walentego w Kłocku
