ks. dr Feliks Szczęsny Binkowski (1898-1942)

Kościółek pw. św. Ducha / 2020 – Zesłanie Ducha Świętego (Zielone Świątki)
31 maja 2020
2020 – Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Boże Ciało) w parafii pw. Wszystkich Świętych w Sieradzu
11 czerwca 2020
Udostępnij to:

Sieradz, 30 marca 2017
aktualizacja: 7 czerwca 2020

Wielu ludzi uważa, że wiek XX był wiekiem klęski, ogromnego cierpienia i bólu spowodowanego wybuchem I i II wojny światowej, podczas której śmierć poniosło ok. 100 mln ludzi. Był to straszny czas dla ludzi, którym przyszło żyć w tamtych krwawych latach. Dzisiaj żyje już tylko niewielu, którym udało się przeżyć wojnę lub niemieckie obozy zagłady. Przy różnych rocznicach upamiętniających te straszne wydarzenia, ludzie ci dają ze łzami w oczach własne świadectwo prawdy, którą obecnie w zachodnich mediach czasem się zakłamuje. Większość ludzi, która trafiła do obozów koncentracyjnych, poniosła straszną śmierć. dlatego szczególnie nam, Polakom, nie wolno o tym zapominać.

Pragnę dzisiaj zaprezentować sylwetkę wyjątkowego kapłana, który wzrastał i żył w okresie straszliwej wojny i któremu niestety nie było dane cieszyć się z odzyskania wolności, gdyż zmarł w skutek wycieńczenia i choroby w niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau. Mowa o księdzu doktorze Feliksie Binkowskim. Ten pokorny kapłan jest w sposób szczególny związany z naszym miastem, a zwłaszcza z klasztorem sióstr Urszulanek SJK w Sieradzu, którego był rektorem. W czasie wojny ks. Binkowski niósł pomoc wszystkim potrzebującym. Często spowiadał umierających, by przed śmiercią byli pojednani z Panem Bogiem.

Chciałbym zachęcić do przeczytania Kroniki Okupacyjnej klasztoru sióstr Urszulanek w Sieradzu. Dzięki zapiskom siostry Pauliny Jaskulanki dowiadujemy się bardzo szczegółowo, jak przebiegało wówczas życie sióstr zakonnych i jak posługiwał ks. Binkowski.

Postać tego księdza jest w Sieradzu troszkę niestety zapomniana. Dlatego jestem ogromnie wdzięczny p. Jankowi Pietrzakowi za pomoc przy pisaniu tej informacji. Dziękuję również za przesłane archiwalne zdjęcia, które w sposób szczególny ją ubogacają. Niezmiernie się cieszę, że możemy wspólnie przez stronę Sieradz-Praga.pl zaprezentować tego szlachetnego kapłana, który Jezusa Chrystusa widział w drugim człowieku.

Będąc w klasztorze sióstr Urszulanek czy na cmentarzu parafialnym w Sieradzu (grobowiec sieradzkich księży), możemy zobaczyć tablicę upamiętniającą ks. dr Feliksa Binkowskiego. Zachęcam wszystkich, by do niej podeszli i odmówili krótką modlitwę za duszę księdza rektora, który w czasie II wojny światowej tak ofiarnie niósł pomoc człowiekowi. Niech pamięć o księdzu Binkowskim nigdy nie zaginie, niech będzie wciąż żywa i niech trwa w kolejnych pokoleniach.

Łukasz Piotrowski

 

***

Ksiądz dr Feliks Szczęsny Binkowski (13 II 1898–4 VIII 1942)

długoletni rektor kościoła podominikańskiego,
prefekt gimnazjum w Sieradzu
zmarł śmiercią męczeńską za Boga i Ojczyznę w obozie koncentracyjnym w Dachau.

 

W dniu 6 października 1941 r. Niemcy aresztowali niemalże wszystkich duchownych katolickich na terenie Kraju Warty. Zamknięto większość kościołów. W powiecie sieradzkim zostawiono tylko jedną świątynię w Charłupi Wielkiej. Księży z naszego regionu wywieziono najpierw do obozu przejściowego w Konstantynowie Łódzkim, uniemożliwiając im jakikolwiek kontakt z innymi więźniami. Przez kilka dni spali na gołych deskach, w strugach jesiennego deszczu spływającego przez dziurawy dach. 28 października wszystkich księży wywieziono do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie dotarli po dwóch dniach. Obóz ten przeżyli tylko nieliczni. Część zmarła z wycieńczenia i głodu. Większość została wywieziona latem 1942 r. w transportach inwalidzkich do zamku w Hartheim, gdzie zostali zagazowani i spaleni. Jednym z więźniów obozu w Dachau był rektor sieradzkiego klasztoru ks. Binkowski.

Przyszły kapłan Feliks Szczęsny Binkowski urodził się 11 lutego 1898 r. w Łęgu Balińskim koło Uniejowa. Po ukończeniu uniejowskiego gimnazjum wstąpił do Seminarium Duchownego we Włocławku. Święcenia kapłańskie otrzymał 13 maja 1921 r. Pierwszą jego placówką duszpasterską była parafia w Kowalu koło Włocławka. W latach 1923 – 1927 studiował teologię moralną na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie otrzymał tytuł magistra teologii, a w 1938 r. uzyskał doktorat. Po ukończeniu studiów został mianowany prefektem w Miejskim Gimnazjum Koedukacyjnym Polskiej Macierzy Szkolnej w Sieradzu i rektorem klasztoru sióstr Urszulanek SJK. Pełnił także funkcję kapelana w sieradzkim więzieniu. Szczególny okres w życiu ks. Binkowskiego to lata wojny i okupacji niemieckiej. We wrześniu 1939 r. na krużgankach klasztornych Niemcy urządzili szpital polowy dla rannych polskich żołnierzy i oficerów, którym udzielał posługi duszpasterskiej. Z kolei pod koniec września ks. Binkowski otrzymał zezwolenie od władz niemieckich na kontynuowanie nauczania w gimnazjum i liceum. Już jednak na początku listopada szkołę zamknięto, a ksiądz został aresztowany jako zakładnik. Po kilku dniach został zwolniony i powrócił do klasztoru. Po śmierci proboszcza, ks. prałata Walerego Pogorzelskiego 12 lutego 1941 r., mianowany został proboszczem i dziekanem sieradzkim. W dniu 6 października 1941 r. podzielił los większości kapłanów naszego regionu i został aresztowany o godzinie piątej rano przez gestapo. Wszystkich księży z powiatu sieradzkiego stłoczono najpierw w kinie „As” przy ul. Żwirki i Wigury. Następnie zostali przetransportowani do obozu przejściowego w Konstantynowie Łódzkim, skąd przewieziono ich pod koniec października 1941 r. do obozu koncentracyjnego w Dachau. Ks. Binkowski przebywał w tym obozie w bloku 28 jako więzień nr 8112. Zimą pracował przy odgarnianiu śniegu, wiosną zaś na plantacjach. Zimno, głód i niedożywienie oraz praca ponad siły spowodowały wyczerpanie organizmu. Trafił do rewiru, gdzie zmarł 4 sierpnia 1942 r. na krwawą biegunkę, a ciało jego spopielono w krematorium.

Oficjalna wiadomość o śmierci księdza Binkowskiego w obozie dotarła do sióstr w Sieradzu dopiero po kilku tygodniach. Tak odnotowała ten fakt w swojej „Kronice okupacyjnej” siostra Paulina Jaskulanka: „Siostra przełożona otrzymała wezwanie, by stawić się w biurze gestapo. Udała się tam z siostrą Pauliną Jaskulanką. Wręczono siostrze list z Dachau z datą 28 VIII 1942 r. z wykazem rzeczy pozostałych po zmarłym księdzu Binkowskim. Otworzyli obie nadesłane z obozu paczki, sprawdzili zawartość i polecili oddać te rzeczy rodzinie. Wyrazili zdziwienie, że rodzina nie życzy sobie przysłania prochów. Zwrócili też resztę pieniędzy, które ksiądz posiadał w obozie. Karakułową czapkę księdza przeznaczono na „pomoc dla Wehrmachtu”, jak nam powiedziano.” Tak więc „praktyczni” Niemcy zimową czapkę księdza Binkowskiego przeznaczyli dla marznących żołnierzy na froncie wschodnim!

Ks. Feliks Binkowski doczekał się swojego biogramu w „Leksykonie miasta Sieradza”. Ma też tablicę epitafijną na grobowcu księży, na sieradzkiej nekropolii. Postać księdza rektora godna jest jednak szerszego opracowania i nadal czeka na swego biografa.

Jan Pietrzak

***

W klasztorze sióstr Urszulanek SJK ks. dr Feliks Binkowski był w latach 1938–1941 rektorem, fot. przedwojenna z arch. Jana Pietrzaka
Ksiądz Feliks Binkowski wraz z ministrantami
W dniu 6 października 1941 aresztowano wszystkich księży z terenu Warthegau, m.in ks. Feliksa Binkowskiego, który 4 sierpnia 1942 zmarł w obozie koncentracyjnym w Dachau. Karakułową czapkę księdza Niemcy przeznaczyli na „pomoc dla Wehrmachtu”, o czym powiadomili siostrę Antoninę Tyszkiewicz. Fot. przedwojenna z arch. Jana Pietrzaka
Wizyta w Sieradzu ministra rolnictwa i dóbr państwowych Karola Niezabytowskiego. Od lewej: ks. Feliks Binkowski, Matka Urszula Ledóchowska, s. Antonina Tyszkiewicz, min. Niezabytowski z żoną, s. Kordula Zaborska, asystentka Matki. Fotografia na tle wczesnogotyckiego portalu z XIII wieku na południowej ścianie kościoła; fot. 10 maja 1928
Ksiądz Feliks Binkowski z absolwentami sieradzkiego gimnazjum Polskiej Macierzy Szkolnej, 1933, fot. ze zbiorów Jana Pietrzaka
Fotografia z pielgrzymki dziękczynnej maturzystów z Sieradza na Jasną Górę. Uczniom towarzyszyli prof. M. Kodiaszewska (w jasnym płaszczu i kapeluszu) oraz ks. F. Binkowski (stoi obok w ciemnym płaszczu i kapeluszu), 28 maja 1938
Ksiądz Binkowski (pierwszy z lewej) z harcerkami przed gmachem Gimnazjum Polskiej Macierzy Szkolnej w Sieradzu; pośrodku dyr. Stefan Stawarz-Szczyżycki, po jego prawej stronie drużynowa żeńskiej harcerskiej drużyny gimnazjalnej, prof. historii Janina Podgórska, 1939, fot. ze zbiorów Jana Pietrzaka
Przed plebanią ks. prałata Walerego Pogorzelskiego, proboszcza parafii Wszystkich Świętych w Sieradzu w latach 1922–1941, fot. ze zbiorów Jana Pietrzaka
Dnia 22 marca 1933 r. z rozkazu Heinricha Himmlera w Dachau pod Monachium założono pierwszy nazistowski obóz koncentracyjny. Do 1945 r. przeszło przez niego 253 tys. więźniów różnej narodowości; prawie połowa z nich zginęła.
Wśród więzionych w Dachau księży katolickich najwięcej było Polaków – 1780, a 868 poniosło śmierć. W takim piecu został spalony ks. dr Feliks Binkowski.
Tablica pamiątkowa poświęcona ks. dr Feliksowi Binkowskiemu znajduje się w odrestaurowanym kościele podominikańskim św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Sieradzu; fot. 22 lutego 2017
To w tym zabytkowym kościele przylegającym do klasztoru Urszulanek SJK ks. dr Feliks Binkowski był rektorem; fot. 22 lutego 2017
Tablica epitafijna ks. dr Feliksa Binkowskiego znajduje się na grobowcu księży na cmentarzu parafialnym w Sieradzu; fot. 31 października 2011

 

 

***

Zobacz także:

Udostępnij to: